आदरणीय महानुभव, मुख्याध्यापक, शिक्षक आणि माझ्या वर्गमित्रांना सुप्रभात. स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या पंतप्रधानांचा वाढदिवस म्हणजेच बालदिन साजरा करण्यासाठी आपण इथे जमलो आहोत हे आपल्या सर्वांना माहीत आहे. हा महान सण माझ्यासाठी अविस्मरणीय बनवण्यासाठी मी बालदिनानिमित्त भाषण करू इच्छितो. दरवर्षी 14 नोव्हेंबर हा दिवस देशभरातील शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये बालदिन म्हणून साजरा केला जातो. 14 नोव्हेंबर हा जवाहरलाल नेहरूंचा जन्मदिवस.
त्यांचा वाढदिवस बालदिन म्हणून साजरा केला जातो कारण ते लहान मुलांवर खूप प्रेम करत होते. त्यांनी आयुष्यभर मुलांना खूप महत्त्व दिले आणि त्यांना मुलांसोबत बोलायलाही आवडायचे. त्यांना नेहमी मुलांमध्येच राहायला आवडत असे. मुलांवरील प्रेम आणि जिव्हाळ्यामुळे मुले त्यांना चाचा नेहरू म्हणत होते.
कॅबिनेट मंत्री आणि उच्च अधिकार्‍यांसह इतर काही महत्त्वाच्या लोकांसह शांती भवन येथे एकत्र येऊन सकाळी थोरल्या नेत्याला श्रद्धांजली अर्पण करून हा दिवस साजरा केला जातो. ते सर्व त्यांच्या समाधीला पुष्पहार घालून प्रार्थना करतात. चाचा नेहरूंना त्यांच्या निःस्वार्थ बलिदानासाठी, तरुणांना प्रोत्साहन देण्यासाठी, शांततापूर्ण राजकीय कामगिरीसाठी मनापासून श्रद्धांजली अर्पण केली जाते.
या देशाला विकसित राष्ट्र बनवण्यासाठी पंडित जवाहरलाल नेहरू विशेषत: मुलांचे कल्याण, हक्क, शिक्षण आणि सर्वांगीण सुधारणा यासाठी अत्यंत उत्साही होते. त्यांचा स्वभाव खूप प्रेरणादायी होता. त्यांनी मुलांना नेहमीच कठोर परिश्रम आणि शौर्याची कृती करण्यास प्रेरित केले. त्यांना भारतातील मुलांच्या कल्याणाची आणि आरोग्याची खूप काळजी होती, म्हणून त्यांनी लहानपणापासूनच मुलांना काही हक्क मिळावेत यासाठी कठोर परिश्रम घेतले. 1964 मध्ये त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांचा वाढदिवस संपूर्ण भारतात बालदिन म्हणून साजरा करण्यात आला.
त्यांना बालपण नेहमीच प्रिय होते आणि ते नेहमीच योग्य बालपणाचे समर्थन करत होते आणि कोणतीही वैयक्तिक, सामाजिक, राष्ट्रीय, कौटुंबिक आणि आर्थिक जबाबदारी न ठेवता ते राष्ट्राच्या भविष्याची आणि देशाच्या विकासाची जबाबदारी देखील घेत होते. बालपण हा जीवनाचा सर्वोत्तम टप्पा आहे जो सर्वांसाठी निरोगी आणि आनंदाने परिपूर्ण असावा जेणेकरून ते त्यांच्या राष्ट्राला पुढे नेण्यास तयार असतील. जर मुले मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या आजारी असतील तर ते राष्ट्रासाठी आपले सर्वोत्तम योगदान देऊ शकत नाहीत. म्हणूनच बालपण हा जीवनातील सर्वात महत्वाचा टप्पा आहे ज्यामध्ये सर्व पालकांनी आपल्या मुलांचे प्रेम, काळजी आणि आपुलकीने पालनपोषण केले पाहिजे. देशाचे नागरिक म्हणून आपण आपल्या जबाबदाऱ्या समजून घेऊन राष्ट्राचे भविष्य वाचवले पाहिजे.
खेळ, इनडोअर गेम्स, आऊटडोअर गेम्स, नृत्य, एकांकिका, राष्ट्रीय गीत, भाषण, निबंध लेखन इत्यादी अनेक मनोरंजक आणि आनंददायी उपक्रम आयोजित करून बालदिन साजरा केला जातो. हा दिवस आहे जेव्हा मुलांवरील सर्व बंधने काढून टाकली जातात आणि त्यांना त्यांच्या इच्छेनुसार उत्सव साजरा करण्याची परवानगी दिली जाते. यानिमित्ताने विद्यार्थी शिक्षकांनी आयोजित केलेल्या प्रश्नमंजुषा स्पर्धा किंवा इतर विविध प्रकारच्या स्पर्धा जसे; चित्रकला स्पर्धा, आधुनिक ड्रेस शो, वाचन आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांमध्ये सहभागी होऊन विद्यार्थ्यांना त्यांची क्षमता दाखवण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते.
हा दिवस मोठ्या उत्साहात साजरा करण्यासाठी विविध शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये मुलांद्वारे विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि उपक्रम आयोजित केले जातात. महान भारतीय नेत्याच्या स्मरणार्थ आणि मुलांवरील प्रेमामुळे मुलांद्वारे राष्ट्रीय प्रेरणादायी आणि प्रेरक गीते गायली जातात, स्टेज शो, नृत्य, स्किट्स इत्यादींचे आयोजन केले जाते. पं. जवाहरलाल नेहरूंबद्दलचे विद्यार्थ्यांचे भाषण ऐकण्यासाठी मोठी गर्दी होते. पंडित नेहरू नेहमीच मुलांना आयुष्यभर देशभक्त आणि देशभक्त राहण्याचा सल्ला देत असत. मातृभूमीसाठी त्याग करण्याची आणि शौर्य कृत्ये करण्यासाठी ते मुलांना नेहमी प्रेरणा देत असत.
बालदिन साजरा करणारी संस्था देशाचे भविष्य घडवण्यासाठी मुलांचे महत्त्व सांगते. सर्व भारतीय नागरिकांनी त्यांच्या चिमुकल्यांना सर्व प्रकारच्या हानीपासून संरक्षण देऊन त्यांना चांगले बालपण प्रदान करणे हा या महोत्सवाच्या आयोजनामागचा उद्देश आहे. आजकाल मुले अनेक प्रकारच्या सामाजिक दुष्कृत्यांचे बळी बनत आहेत जसे: अंमली पदार्थ, बाल अत्याचार, दारू, लैंगिक, श्रम, हिंसा इ. अगदी लहान वयात काही रुपये मिळावेत म्हणून त्यांना कष्ट करावे लागतात. ते निरोगी आयुष्य, पालकांचे प्रेम, शिक्षण आणि बालपणीच्या इतर आनंदांपासून वंचित आहेत. मुले ही राष्ट्राची मौल्यवान संपत्ती तसेच भविष्य आणि उद्याची आशा आहे, त्यामुळे त्यांना योग्य काळजी आणि प्रेम मिळाले पाहिजे.
